W większości przypadków zawierania umowy kupna-sprzedaży samochodu zapłata za pojazd jest przekazywana w formie jednorazowego przelewu lub dostarczenia odpowiedniej ilości gotówki. Zdarza się jednak, że sprzedawca lub kupujący chce, by najpierw wpłacona została zalicza lub zadatek. W takim przypadku należy zawrzeć dodatkowo umowę przedwstępną kupna samochodu. O czym powinieneś pamiętać podczas sporządzania i podpisywania dokumentu tego rodzaju?
Zaliczka a zadatek
Każdy słyszał o zaliczce, ale nie każdy wie, że istnieje też coś takiego jak zadatek. Obie te formy przedpłaty są prawnie uregulowane i nakładają na strony inne prawa i obowiązki. Zaliczka jest prostszą formą, ale w wielu przypadkach to zadatek może okazać się trafniejszych rozwiązaniem – zwłaszcza, gdy kupujący chce również mieć pewność, że sprzedawca nie pozbędzie się pojazdu nim dojdzie do transakcji. O co chodzi?
Jeżeli umowa przedwstępna kupna samochodu określa, że kupujący ma wpłacić zaliczkę, oznacza to, że osoba chcąca zakupić pojazd przekazuje sprzedawcy (na konto lub gotówkowo) część zapłaty. Pozostałą kwotę wpłaci w momencie, gdy dojdzie do właściwej transakcji kupna-sprzedaży i podpisania umowy sankcjonującej tę transakcję. Jeśli okaże się, że transakcja nie dojdzie do skutku, kupujący może żądać od sprzedawcy, by ten zwrócił kwotę zaliczki. Takie żądanie sprzedawca musi spełnić w każdym przypadku.
A co gdy umowa przedwstępna kupna samochodu przewiduje zadatek? To sytuacja wygodniejsza dla sprzedającego, ale pewne korzyści ma z zadatku również kupujący. Jeżeli kupujący auto wpłaci zadatek za pojazd, a następnie zrezygnuje z zakupu, sprzedawca ma prawo do zatrzymania zadatku. Jest to więc narzędzie, które mocniej wiąże kupującego. A co z korzyściami dla drugiej strony? Również są one wymierne. Gdy zdarzy się, że to sprzedawca po otrzymaniu zadatku nie chce doprowadzić do zrealizowania właściwej transakcji kupna-sprzedaży, kupujący może żądać od sprzedawcy nie tylko zwrotu zadatku, ale wypłacenia jego dwukrotności. W takim wypadku jest to swego rodzaju „kara” dla nierzetelnego sprzedawcy. Warto jednak podkreślić, że dotyczy to sytuacji, w której sprzedawca uchyla się od wydania pojazdu. Jeżeli obie strony zgodziły się na anulowanie transakcji, sprzedawca zwraca tylko kwotę zadatku.
Sformułowanie umowy przedwstępnej
Jak widzisz, różnica pomiędzy zadatkiem a zaliczką jest ogromna, dlatego każda umowa przedwstępna kupna samochodu powinna jasno określać, czy kupujący wpłaca najpierw zaliczkę czy zadatek. Wbrew obiegowej opinii, sprzedawca nie ma prawa zatrzymać zaliczki, jeżeli nie dojdzie do transakcji, więc jeśli obie strony faktycznie chcą zawszeć umowę kupna-sprzedaży, tak naprawdę powinno im zależeć właśnie na tym, by przedwstępna umowa zawierała zapis o zadatku.
Umowa przedwstępna kupna samochodu może mieć charakter ustny, ale dla większego bezpieczeństwa lepiej sporządzić ją w formie pisanej.
